Znaczenie terminu mandatum w koncepcji historii zbawienia Filastriusza z Brescii

Filastriusz, biskup Brescii (zm. ok. 387 r.), przedstawił w swoim traktacie Diversarum hereseon liber koncepcję historii zbawienia trzech etapach: sub mandato, lege i gratia. Autor artykułu wydobywa z tekstu traktatu Filastriusza różne odcienie znaczeniowe terminu mandatum, stosując metody historyczno-porównawczą filologiczną. Po pierwsze, termin ten oznacza pierwotne przykazanie dane przez Boga człowiekowi raju (por. Rdz 2, 16-17). Było ono wystarczające do rozpoznania jedynego Stwórcy oddawania Mu należnej czci. Zostało jednak naruszone grzech pierwszych rodziców, a Prawo Mojżeszowe (lex) stanowiło jego przypomnienie. drugie, znaczenie mandatum zbliża się pojęcia prawa naturalnego, mimo że Filastriusz nigdzie go tak nie definuje. Zwraca natomiast uwagę, na podstawie naturalnej zdolności, otrzymanej akcie stwórczym od Boga, człowiek mógł przyjąć pierwsze przykazanie. trzecie, użył także określenie przykazania miłości, przyniesionego Chrystusa (gratia Christi). To istotę danego ludziom początku. Tak więc – rozumieniu tym polega oryginalność koncepcji przykazanie, określone terminem nabiera charakteru swoistej klamry spinającej całe dzieje ludzkości: jest zarówno punktem wyjścia, ustanowionym jak dojścia, będącym dopełnieniem tego, co zostało udzielone początku, potem niego częściowo utracone.